Op 13 januari 2015 deed het Gerechtshof Den Haag uitspraak in een zaak waarin het handelen van een begrafenis-executeur centraal stond.
Het volgende lijkt aan de hand te zijn geweest. Erflater had bij testament een executeur benoemd die onder andere de begrafenis van erflater diende te regelen. Enkele nabestaanden waren kennelijk niet geheel tevreden met de wijze waarop de executeur aan die opdracht uitvoering had gegeven. De executeur had namelijk een aantal nabestaanden niet geïnformeerd over de begrafenis van erflater. De nabestaanden – die overigens geen erfgenaam waren van erflater – eisten om die reden schadevergoeding van de executeur.
Het Hof overwoog onder andere het volgende:
“De kracht van executele zit in het feit dat bij afwikkeling van de nalatenschap en de wijze waarop de begrafenis dient te geschieden de macht wordt geconcentreerd in handen van één persoon, de vertrouwensman van erflater. Door concentratie van de macht, rond de vertrouwenspersoon van erflater, worden impasses met betrekking tot de begrafenis en de boedelafwikkeling voorkomen.”
Het gebeurd wel vaker dat er bij het regelen van een begrafenis onenigheid bestaat over de wijze waarop begrafenis moet plaatsvinden. Als er echter een executeur is benoemd met de bevoegdheid de begrafenis te regelen, dan heeft deze executeur het laatste woord.
Het Hof overwoog verder:
“Het is de verantwoordelijkheid van de executeur om invulling te geven aan de begrafenis van erflater. Bij de invulling van zijn taak kan hij de erfgenamen en/of de nabestaanden raadplegen, echter het is en blijft de verantwoordelijkheid van de executeur op welke wijze hij/zij invulling geeft aan zijn taak.”
De executeur heeft dus niet de expliciete plicht om in overleg te treden met de erfgenamen en/of nabestaanden met betrekking tot het regelen van de begrafenis. Wel meen ik dat de begrafenis in overeenstemming zal moeten zijn met de omstandigheden van erflater. Indien erflater onbemiddeld was, dan zal de executeur niet het recht hebben om een zeer exclusieve begrafenis te regelen. Dit vloeit dan voort uit het feit dat een executeur zorgvuldig dient te handelen en kosten van lijkbezorging slechts een schuld der nalatenschap zijn voor zover zij in overeenstemming zijn met de omstandigheden van de overledene, zulks ex art. 4:7 lid 1 sub b BW.
Maar zou je nu kunnen betogen dat een executeur de plicht heeft om nabestaanden te informeren over de begrafenis van erflater?
Het overwoog daarover het volgende:
“Van enig onrechtmatig handelen door geïntimeerden [de executeur] jegens appellanten [de nabestaanden] is het hof op basis van de gestelde feiten en omstandigheden niet gebleken. Het niet informeren van een familielid over het overlijden en de begrafenis van erflater acht het hof geen overschrijding van de maatschappelijke zorgvuldigheid die geïntimeerde jegens appellanten in acht had dienen te nemen te meer daar erflater in zijn uiterste wil geen enkele nadere instructie had gegeven met betrekking tot zijn begrafenis. Nu van overschrijding van een zorgvuldigheidsnorm niet is gebleken, kan evenmin sprake zijn van schade.”
Het Hof oordeelt dus dat de executeur niet gehouden was om de nabestaanden te informeren over de begrafenis van erflater. Het reikt mij echter te ver om uit het oordeel van het Hof af te leiden dat de executeur nooit deze verplichting heeft. Het komt mij voor dat zulks altijd beoordeeld zal moeten worden met inachtneming van alle feiten en omstandigheden. Dat de executeur een grote mate van vrijheid heeft, wil ik wel geloven. Ik meen echter dat er wel grenzen zijn aan die vrijheid en dat er maatschappelijke normen zijn die het handelen van een executeur begrenzen.
Of je er voor moet kiezen om hier een procedure over te willen voeren (tot nota bene in twee feitelijke instanties toe) is weer een andere vraag. Het Hof oordeelde dat er sprake is van een nodeloze procedure en veroordeelde de nabestaanden in de volledige kosten. Kennelijk waren de feiten zodanig dat het Hof vindt dat een procedure bij voorbaat kansloos was. Het had dan ook wel aardig geweest als het Hof wat meer van de feiten had weergeven, bijvoorbeeld in welke relatie de nabestaanden tot erflater stonden. Betrof het hier een verre achterneef of een zoon van erflater?
De gehele uitspraak is hier te lezen.
Meer informatie over de executeur is hier te vinden.