Verhaal van de gemeente van de begrafeniskosten

Als er geen nabestaanden zijn die voor de begrafenis van de overledene zorgen, draagt de gemeente daarvoor zorg. De gemeente zal in zo’n geval proberen de begrafeniskosten te verhalen op de nabestaanden. In de wet is aan de gemeente een zelfstandig verhaalsrecht gegeven. De betreffende wetsbepaling luidt als volgt:

De kosten, verbonden aan de bezorging van lijken waarvoor de burgemeester zorg draagt, daaronder begrepen lijken die uit zee worden aangebracht, komen ten laste van de gemeente. Voor zover zij door de bij de lijken gevonden, niet klaarblijkelijk aan anderen toebehorende goederen of gelden niet kunnen worden gedekt, kan de gemeente die kosten verhalen op de nalatenschap en, bij ongenoegzaamheid van deze, op de bloed- en aanverwanten, die krachtens de artikelen 392-396 van Boek I van het Burgerlijk Wetboek tot onderhoud van de overledene verplicht zouden zijn geweest, (…).”

Ook de gemeente Tilburg maakte gebruikt van deze verhaalsmogelijkheid en sprak twee kinderen van een overledene aan tot betaling van de begrafeniskosten van vader. De dochter stelde echter dat zij de nalatenschap had verworpen alsook dat zijn geen draagplicht had om die kosten te kunnen betalen.

De rechtbank Zeeland – West-Brabant oordeelde als volgt over de verweren van de dochter. Allereerst werd vastgesteld dat de dochter een bloedverwant was die jegens de overledene onderhoudsplichtig zou zijn geweest. Maar wie zijn er nu allemaal onderhoudsplichtig? Dat zijn ouders (waaronder ook begrepen de verwekker en de instemmende levensgezel), kinderen, behuwdkinderen (dat zijn aangetrouwde kinderen), schoonouders en stiefouders. Nu zal gemeente haar zoektocht wellicht al snel beperken tot de registraties in de Basisregistratie Personen (voorheen Gemeentelijke Basisadministratie Personen). Verwekkers en instemmende levensgezellen staan daar niet in geregistreerd, zodat de kans klein is dat de gemeente bij die personen zal aankloppen.

De rechtbank oordeelde verder dat voornoemde verhaalsmogelijkheid van de gemeente los staat van het erfrecht. Het feit dat de dochter de nalatenschap had verworpen, heeft niet tot gevolg dat zij niet meer door de gemeente aangesproken zou kunnen worden. Het enkele feit dat de dochter een bloedverwant is en onderhoudsplichtig zou zijn geweest jegens erflater is voldoende om haar te kunnen aanspreken.

De dochter had echter ook nog gesteld dat zij geen draagkracht zou hebben. Kennelijk doelde de dochter daarmee op de draagkracht die een rol speelt bij het vaststellen van alimentatie. De rechtbank oordeelde dat draagkracht in deze situatie geen rol speelt. De gemeente kan de begrafeniskosten dan ook gewoon verhalen op de dochter.

Gelukkig was er in deze zaak ook nog een zoon. Dat betekende dat de gemeente slechts de helft van de begrafniskosten op de dochter kon verhalen en de andere helft op de zoon diende te verhalen. Als de gemeente je aanspreekt op de betaling van kosten van lijkbezorging, kun je de gemeente er dus altijd nog op wijzen dat er meer onderhoudsplichtigen zijn en dat je slechts bent aan te spreken voor je eigen deel.

De gehele uitspraak is hier te lezen.

Meer informatie over de aanvaarding en de verwerping van een nalatenschap is hier te vinden.