Het is de plicht van de executeur om de schulden van de nalatenschap te voldoen. Omdat een legaat een schuld van de nalatenschap is, moet de executeur niet alleen een legataris in kennis stellen van een legaat, maar ook overgaan tot voldoening van het legaat. De executeur is dan ook verantwoordelijk voor de voldoening van legaten.
Het legaat komt echter wel ten laste van de erfgenamen. Elke erfgenaam is gebonden voor een deel van het legaat, evenredig aan zijn erfdeel. Bij zuivere aanvaarding kan dat ertoe leiden dat een legaat wordt verhaald op het privévermogen van een erfgenaam.
Dat het in de praktijk weleens behoorlijk mis kan gaan, blijkt wel uit een uitspraak van de rechtbank Amsterdam. In de betreffende zaak waren er in het testament 3 erfgenamen benoemd, waarvan 1 erfgenaam tot executeur was benoemd. In het testament van erflater waren er voorts twee goede doelen begunstigd met een legaat. De legaten werden op 24 mei 2009 opeisbaar. De executeur stelt de goede doelen echter niet in kennis van de legaten maar keert daarentegen grote bedragen uit aan de erfgenamen. Pas in april 2011 worden de goede doelen door een notaris op de hoogte gesteld van de aan hen toekomende legaten. De nalatenschap blijkt dan echter ontoereikend te zijn om de volledige legaten nog te kunnen voldoen. De goede doelen spreken de erfgenamen aan die allen de nalatenschap zuiver hadden aanvaard.
Maar wat moeten de erfgenamen nu terug betalen?
De rechtbank oordeelt dat de betalingen die zijn gedaan door de executeur tijdens de door hem gevoerde executele in mindering strekken op het legaat(bedrag) dat door de gezamenlijke erfgenamen verschuldigd is aan de goede doelen. Het legaat bedroeg per goed doel € 91.522,04. De executeur had tijdens de door hem gevoerde executele aan ieder goed doel een bedrag betaald van in totaal € 46.830,06, zodat ieder goed doel nog een bedrag tegoed had van € 44.691,98. De nalatenschap was echter leeg nu alle gelden waren uitgekeerd aan de erfgenamen. Ieder van de erfgenamen diende dan ook nog aan elk goede doel een bedrag van € 14.897,33 te voldoen. Dat was nogal vervelend voor de betreffende erfgenamen omdat die mededeling pas werd gedaan ruime tijd nadat de erfgenamen hun erfdelen hadden ontvangen. De erfgenamen hadden hun erfdelen dan ook reeds geconsumeerd.
Erfgenamen zelf waren echter overeengekomen dat de executeur de bedragen voor zijn rekening zou nemen waarop de goede doelen nog aanspraak konden maken. Maar met zo’n interne afspraak heeft een legataris echter niets te maken. De legataris kan alle erfgenamen aanspreken, ieder van de erfgenamen voor diens eigen gedeelte. Het feit dat de erfgenaam regres kan halen bij een andere erfgenaam op grond van een gemaakte afspraak, ontslaat die erfgenaam echter niet om eerst zelf zijn aandeel aan het goede doel te voldoen.
De erfgenamen zullen door de handelswijze van de executeur de nodige problemen hebben gehad. Dit mede omdat de erfgenamen hun erfenissen al hadden geconsumeerd. Het verzoek om de goede doelen in termijnen te mogen betalen werd ook door de rechter afgewezen. Wellicht dat de erfgenamen dan ook de benodigde schade hebben geleden.
De gehele uitspraak is hier te lezen.
Meer informatie over legaten is hier te vinden.