Erfrechtelijke termen zorgen nogal eens voor verwarring. Zo wordt er over ‘kindsdelen’ gesproken en over de ‘wettelijke verdeling’, over ‘versterferfdelen’, over de ‘legitieme portie’ en over de ‘legitimaire aanspraak’. Voor een leek is lang niet altijd duidelijk wat er nu precies wordt bedoeld. Maar dat geldt net zo goed voor juristen. In dit artikel zal de term ‘wettelijk erfdeel’ worden uitgelegd.
Als gesproken wordt over het ‘wettelijk erfdeel’, dan wordt daarmee over het algemeen bedoeld het erfdeel waar een erfgenaam recht op heeft als er geen testament is. Dit wordt ook wel het ‘versterferfdeel’ genoemd of het ‘kindsdeel’.
De term ‘wettelijk erfdeel’ stamt echter uit het oude erfrecht en had toen een hele andere betekenis. Onder het oude erfrecht werd met het ‘wettelijk erfdeel’ de legitieme portie bedoeld. De term kun je dan ook tegenkomen in de zogenaamde ‘langstlevende testamenten’ (ofwel de zogenaamde ouderlijke boedelverdelingen) die voor 1 januari 2003 zijn gemaakt.
Hoe moet zo’n (oud) langstlevende testament nu worden uitgelegd als iemand nu komt te overlijden? Bij de uitleg van testamenten moet worden gekeken naar de verhoudingen die erflater kennelijk wenste te regelen en op de omstandigheden waaronder het testament is gemaakt. Tot die omstandigheden behoort ook het recht dat gold toen het testament werd gemaakt. Als een afstammeling van erflater in een langstlevende testament het wettelijk erfdeel is toegekend, dan kan die afstammeling dus (hoogstens) aanspraak maken op de legitieme portie.
Nu komt het in de rechtspraak altijd weer aan op alle feiten en omstandigheden. Zo wees de rechtbank Amsterdam een vonnis waarin geoordeeld werd dat de term ‘wettelijk erfdeel’ in het betreffende testament dat gemaakt was onder het oude erfrecht, ondanks voorgaande hoofdregels, toch gezien dient te worden als een ‘versterferfdeel’.
De uitspraak van de rechtbank Amsterdam is hier te lezen.
Meer informatie over het uitleggen van een testament is hier te vinden.
Meer informatie over het versterferfrecht is hier te vinden.